มรรค ๗ หรือมรรค ๘
ผู้ที่ตรัสรู้ด้วยมรรคจิต ผลจิตที่ประกอบด้วย จตุถฌาน อันเว้นจากวิตกวิจารณ์ จะมีสังกัปปะหรือไม่
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ก่อนอื่นก็ต้องแปลคำว่า มรรค ก่อนว่า มรรค หมายถึง หนทาง ซึ่งมีทั้งทางถูกกับทางผิด ถ้าเป็นหนทางที่ถูกต้องเป็นไปเพื่อการอบรมเจริญปัญญา ขัดเกลากิเลสจนกว่าจะดับได้อย่างหมดสิ้น ก็เป็นหนทางที่ถูกต้อง (สัมมามรรค,อริยมรรค) เริ่มต้นด้วยความเข้าใจถูกเห็นถูก (สัมมาทิฏฐิ) เป็นต้น แต่ถ้าเป็นหนทางที่ผิด ที่ไม่ได้เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของปัญญา มีแต่จะทำให้อกุศลเพิ่มพูนมากยิ่งขึ้น ซึ่งตรงกันข้ามกับหนทางที่ถูกต้องอย่างสิ้นเชิง นั่นเป็นมิจฉามรรค อันมีพื้นฐานมาจากความเห็นผิดและความไม่รู้
ดังนั้น ถ้าเป็นอริยมรรค อันประกอบด้วยองค์ ๘ แล้ว ย่อมเป็นหนทางถูก เป็นหนทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นไปเพื่อกำจัดกิเลส เป็นหนทางที่เป็นไปเพื่อความบริสุทธิ์ หมดจดแห่งสัตว์ทั้งหลายกว่าจะถึงความเป็นพระอริยบุคคล ก็ต้องเป็นปุถุชน แต่เป็นปุถุชนที่สะสมเหตุที่ดีมาเห็นประโยชน์ของพระธรรม เห็นประโยชน์ของความเข้าใจถูกเห็นถูก จึงมีการฟังพระธรรมศึกษาพระธรรม อบรมเจริญปัญญา ซึ่งจะแตกต่างไปจากปุถุชนที่ไม่เห็นประโยชน์ของพระธรรม อย่างสิ้นเชิง
การที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรม ดับกิเลสได้ตามลำดับขั้นนั้น ต้องดำเนินตามหนทางที่ถูกต้อง คือ อริยมรรคมีองค์ ๘ เท่านั้น ซึ่งก็ต้องเริ่มตั้งแต่ในขั้นของการอบรม ด้วยการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปตามลำดับ ในขณะที่สติปัฏฐานเกิดระลึกรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ขณะนั้นมรรคมีองค์ ๕ กล่าวคือสัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ และสัมมาสมาธิ เกิดขึ้นพร้อมกันเป็นการอบรมมรรค อันเป็นโลกิยมรรค ยังไม่ถึงขั้นที่เป็นโลกุตตระ เพราะมรรคทั้ง ๘องค์จะประชุมพร้อมกันในขณะที่มรรคจิต ผลจิตเกิดขึ้นเท่านั้น ซึ่งถ้าไม่เดินทางตามที่ถูกต้องแล้ว ก็ย่อมไม่มีวันถึงขณะที่มรรคจิตและผลจิต จะเกิดได้เลย
มรรคมีองค์ ๗ ท่านแสดงโดยนัยของผู้ที่เจริญทุติยฌานจิตมาก่อนท่านละวิตกได้ แล้ว เมื่อบรรลุเป็นพระอริยะ โลกุตตรจิตทุติยฌานเกิดขึ้นไม่มีสัมมาสังกัปปะ (วิตักกเจติก) องค์มรรคจึงเหลือ ๗ ครับ
ขอเชิญคลิกศึกษาเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ
มรรคมีองค์ ๘ เริ่มต้นอย่างไรครับ
มรรคมีองค์ ๘ นั้นคืออะไร เหมือนกับสติไหม
... ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ ...