การนั่งสมาธิที่ถูกต้องทำยังไงคะ
สวัสดีทุกท่านคะ
ฟังธรรมะของอาจารย์ ท่านเน้นเรื่องธรรมะคืออนัตตา ไม่อยู่ใต้บังคับบัญชา การนั่งสมาธิกำหนดอารมณ์ตามสำนักปฏิบัติคือทางที่ผิด เพราะธรรมะคืออนัตตาไปฝืนไปบังคับไม่ได้
จึงเกิดคำถามว่า การนั่งสมาธิต้องทำยังไงเพื่อไม่ให้ปฏิบัติผิดไปจากคำสอนของพระพุทธองค์คะ แล้วต้องวางจิตยังไงคะในเมื่อไม่ควรกำหนดใดๆ
ขอกราบขอบคุณทุกท่านคะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สมาธิ เป็นความตั้งมั่น เป็นสภาพธรรมที่มีจริง ทุกขณะที่จิตเกิดขึ้น จะต้องมีสมาธิเกิดร่วมด้วย สมาธิ คือ เอกัคคตาเจตสิก เกิดกับจิตทุกดวง มีความเสมอกันกับจิตที่เกิดร่วมด้วย เป็นไปได้ทั้งกุศล อกุศล วิบาก และกิริยา ตามประเภทของจิตนั้นๆ มิจฉาสมาธิ เป็นสภาพธรรมที่ตั้งมั่นผิด เกิดร่วมกับอกุศลจิต ขณะที่อกุศลจิตเกิดจะเป็นสิ่งที่ถูกต้องดีงามไม่ได้ ก็ต้องเป็นสภาพธรรมที่ไม่ดี สัมมาสมาธิ เป็นชื่อของเอกัคคตาเจตสิก ซึ่งเกิดกับจิตที่เป็นโสภณจิต คือจิตที่ดีงาม สัมมาสมาธิไม่ได้อยู่ที่คำที่ใช้ เพราะว่าเอกัคคตาเจตสิกเกิดกับจิตทุกดวง ถ้าเกิดกับอกุศลจิต ก็เป็นมิจฉาสมาธิ ถ้าเกิดกับกุศลจิต ก็เป็นสัมมาสมาธิ อยู่ที่ว่าจิตขณะนั้นเป็นอย่างไร ถ้าจิตเป็นกุศล แม้ไม่ใช้คำอะไรเลย ก็เป็นสัมมาสมาธิ ความจริงเป็นอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น ใครๆ ก็เปลี่ยนแปลงไม่ได้ แต่โดยทั่วไปแล้ว สัมมาสมาธิจะใช้ในกุศลที่เป็นไปในการอบรมเจริญปัญญา เช่น สัมมาสมาธิที่เกิดกับการอบรมสติปัฏฐานหรืออริยมรรคมีองค์ ๘ ซึ่งสัมมาสมาธิ ในสติปัฏฐาน ก็จะเป็น ขณิกสมาธิ เพียงชั่วขณะที่เป็นไปทางกุศลและอบรมปัญญา สัมมาสมาธิที่เกิดในขณะเป็นอริยมรรค มีองค์ ๘ เป็นสัมมาสมาธิโดยตรงอยู่แล้ว และการอบรมเจริญสมถภาวนาก็เป็นสัมมาสมาธิ
ที่น่าพิจารณาคือ ถ้ามีความติดข้องในมิจฉาสมาธิ ติดข้องในความรู้สึกที่เป็นสุข มีการไปนั่งไปทำอย่างนั้น ไม่ใช่หนทางที่เป็นไปเพื่อความเจริญแห่งกุศลธรรม และปัญญาเลย ถ้าไม่ถอยกลับมาตั้งต้นที่การฟังพระธรรมให้เข้าใจ ตั้งแต่ในขณะนี้แล้ว ก็ยากที่จะพ้นไปจากมิจฉาสมาธิดังกล่าวนั้น เพราะการปฏิบัติผิด มีแต่จะทำให้ความเห็นผิด ความไม่รู้ เพิ่มมากขึ้น ครับ ในสมัยพุทธกาลพระอริยสาวกบางท่าน ก่อนที่จะได้พบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและได้ฟังพระธรรมที่พระองค์ทรงแสดงนั้น ก็เคยปฏิบัติผิดมาก่อน แต่เพราะเหตุที่ดีที่ท่านได้สะสมมา จึงเป็นเหตุให้ท่านได้เข้าเฝ้าและฟังพระธรรมจากพระองค์ ผลจากการฟังพระธรรมซึ่งเป็นความจริง นั้น ทำให้ท่านได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมดับกิเลสได้ในที่สุด ครับ
ไม่ควรเห็นว่า การปฏิบัติผิด ไม่มีโทษ เพราะถ้าเห็นอย่างนี้แสดงว่ากำลังชื่นชมในสิ่งที่ผิด ชื่นชมในความไม่รู้ และมีแต่จะทำให้กิเลสอกุศลธรรมพอกพูนยิ่งขึ้น ทำให้สังสารวัฏฏ์ยืดยาวต่อไปอีก ที่สำคัญที่สุดคือ กลับมาที่การฟังพระธรรมให้เข้าใจ ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย การไปทำอะไรในสิ่งผิดๆ นั้น ไม่ใช่เหตุที่จะทำให้ปัญญาเจริญ ครับ
ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ
สมาธินั้น...แค่ไหนจึงเป็นมิจฉาสมาธิ แค่ไหนจึงเป็นสัมมาสมาธิ.
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ปฏิบัติธรรม ไม่ใช่การไปทำ เพราะเหตุว่า ปฏิบัติธรรม ไม่ใช่การไปทำอะไรที่ผิดปกติขึ้นมาด้วยความเป็นตัวตนหรือความติดข้องต้องการ แต่ธรรมเกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ของธรรม นั่นก็คือ สติ และ สัมปชัญญะ (ปัญญา) เกิดขึ้นระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ในขณะนี้ ตามความเป็นจริง ซึ่งจะต้องอาศัยการฟัง การศึกษาพระธรรมสะสมความเข้าใจในเรื่องของสภาพธรรมไปตามลำดับ เพราะเหตุว่าถ้าไม่มีความเข้าใจที่ถูกต้องแล้ว การปฏิบัติถูกต้อง ย่อมมีไม่ได้อย่างแน่นอน เพราะฉะนั้นความเข้าใจถูก เห็นถูก จึงเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด
พระพุทธศาสนา เป็นคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ต้องฟัง ต้องศึกษาด้วยความละเอียดรอบคอบ จึงจะเข้าใจ และที่สำคัญ พระธรรม ทั้งหมดเป็นไปเพื่อความเข้าใจถูก เห็นถูก ซึ่งจะต้องค่อยๆ สะสมความเข้าใจไปตามลำดับ ที่สำคัญ คือ จะขาดการฟังพระธรรม ไม่ได้เลยทีเดียว ครับ
ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ ครับ
ความเข้าใจเรื่องสมาธิ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น
ศึกษาธรรม ควรเริ่มจากความเข้าใจครับ ทีละคำๆ
ศึกษาพระพุทธศาสนา เพื่ออะไร?
ถ้าเริ่มจากความไม่เข้าใจ
ทำอะไรโดยไม่รู้จุดประสงค์อะไรก็จะไปทางผิดทั้งหมด
ธรรม คือ อะไร? ก็ไม่รู้
สมาธิ คือ อะไร? ก็ไม่รู้
ถ้าไม่รู้ว่าสมาธิ คือ อะไร แล้วไปนั่งสมาธิทำไม และประโยชน์ คือ อะไร แล้วจะรู้หรือไม่ว่านั่นเป็นทางผิดหรือถูก เพราะพระพุทธศาสนา คือ คำสอนที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงให้ ผู้ที่ฟังเกิดความเข้าใจเป็นปัญญาของตน ขอให้พิจารณาว่าถ้ามีคนบอกให้ท่านนั่งอย่างนี้ ทำอย่างนี้ กำหนดอย่างนี้ ทำตามที่เค้าบอก แล้วจะเกิดปรากฏการณ์ อย่างนี้ เช่นนี้หรือ คือ ปัญญา (ความเข้าใจถูก ความเห็นถูก) ในพระพุทธศาสนา? เพราะนั่นเป็นการเริ่มต้น โดยไม่ได้รู้คำสอน อะไรเลย ว่า พระพุทธเจ้าสอนอะไร เช่น ทรงแสดงว่า ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา
ธรรม คือ อะไร ก็ไม่รู้ อนัตตา คืออะไร ก็ไม่รู้ มีลักษณะอย่างไร ก็ไม่รู้ ถ้าทั้งหมดที่ทำลงไปด้วยความไม่รู้ นั่นไม่ใช่ หลักคำสอนในพระพุทธศาสนาเลย เพราะฉะนั้นควรเริ่มให้ถูกต้อง คือ ศึกษาว่าพระพุทธเจ้าสอนอะไร ไม่ใช่ว่า ทำอย่างไรจึงถูก เพราะไม่รู้ ไม่มีความเข้าใจ ทำอย่างไร ก็ไม่ถูก และใครก็ตามที่บอกให้ท่านนั่งสมาธิ เคยพูดถึงการรู้แจ้งอริยสัจธรรม ของอุบาสก อุบาสิกาในอดีตซึ่งเกิดจาการฟังธรรมไหม? เช่น ท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี นางวิสาขา พระเจ้าพิมพิสาร พระเจ้าสุทโธทนะ สุปปะพุทธะ เป็นต้น ท่านไม่สงสัย หรือว่าบุคคลเหล่านี้รู้แจ้งอริยสัจธรรม ได้อย่างไร?
อีกประเด็นเรื่องการวางจิต อย่างไร? ควรที่จะศึกษาว่าจิต คือ อะไร? จิต วางได้ไหม? การจดจำคำที่ฟังตามๆ กันมา หรือทำสิ่งที่ไม่รู้ที่ทำตามๆ กันมา จะเป็นพระพุทธศาสนาได้อย่างไร ขอให้พิจารณา
ขอขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ