ความรู้ยิ่ง 3 ประเภท - เหตุที่ถูกนำมาซึ่งผลที่ถูก ตอนที่ 4-5 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงอบรมเจริญบารมีเป็นเวลาทั้งสิ้น 4 อสงไขยกัปป์ และอีกแสนกัปป์ ตั้งแต่พระทีปังกรสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงพยากรณ์ท่าน (หมายถึงสมัยที่ดำรงค์พระชาติเป็นสุเมธดาบส) ว่าจะเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต ท่านสุเมธดาบสก็ได้อบรมบารมีทุกประการจากชาติสู่ชาติ พระโพธิสัตว์ได้เห็นได้ฟังพระธรรมจากพระพุทธเจ้าองค์ก่อนๆ ถึง 24 พระองค์ในช่วงที่อดีตชาติก่อนที่จะได้บรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ ในชาติสุดท้ายของพระองค์ขณะที่ประทับนั่งใต้โพธิบัลลังค์พระองค์ได้ทรงแทงตลอดอริยสัจจธรรม และทรงบรรลุธรรมอย่างต่อเนื่อง ถึงความเป็นพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และท้ายที่สุดก็ตรัสรู้เป็นพระอรหันต์ และด้วยเหตุนั้นทรงเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ไม่มีใครเสมอเหมือนด้วยปัญญา เมื่อพระองค์ได้ถึงความเป็นพระพุทธเจ้าในคืนที่พระจันทร์เต็มดวงในเดือนวิสาขะ
พระอัครสาวกของพระพุทธเจ้า คือ พระสารีบุตรเถระผู้เลิศด้วยปัญญา และพระโมคคัลลานะเถระผู้เลิศด้วยฤทธิ์ ท่านทั้ง 2 ก็ได้อบรมปัญญาเป็นเวลา 1 อสงไขยกัปป์และอีกแสนกัปป์ ในชาติสุดท้ายของท่านพระสารีบุตร ก็ได้บรรลุความเป็นพระโสดาบันหลังจากได้ฟังธรรมซึ่งท่านพระอัสสชิเถระแสดงแก่ท่าน เมื่ออุปติสสปริพาชก (ก่อนเป็นพระสารีบุตร) ได้อธิบายธรรมที่ได้ฟังจากพระอัสสชิเถระแก่ โกลิตะปริพาชก (ก่อนเป็นพระโมคคัลลานะ) โกลิตะปริพาชกก็ได้บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบัน [1] ต่อจากนั้นท่านทั้ง 2 จึงเป็นพระอรหันต์ พระสาวกผู้เลิศในด้านอื่นๆ เช่น ท่านพระกัสสัปปะ ท่านพระอานนท์ ท่านพระอุบาลี และท่านพระอนุรุทธะ ก็ได้อบรมเจริญปัญญาเป็นเวลา 100,000 กัปป์ ในสมัยพุทธกาลมีคนมากมายผู้ได้อบรมเจริญปัญญาแล้วถึงระดับที่จะสามารถแทงตลอดอริยสัจจ์ 4 หรือตรัสรู้ได้ กาลนั้นก่อนที่พระพุทธเจ้าจะทรงปรินิพพานเป็นกาลสมบัติสำหรับการอบรมเจริญปัญญา ช่วงหลังจากที่ทรงปรินิพพานจนกระทั่งถึงยุคปัจจุบันนี้ แม้ว่าจะผ่านมาไม่ยาวนานนัก แต่ก็มีโอกาสน้อยลงในการรู้แจ้งอริยสัจธรรมในยุคปัจจุบัน
สำหรับการรู้แจ้งอริยสัจธรรมจะต้องมีปัจจัยปรุงแต่งที่ถูกต้อง ซึ่งก็คือการศึกษาและเข้าใจในพระธรรมและหนทางที่ถูกต้องในการประพฤติปฏิบัติ เหตุที่ถูกต้องเท่านั้น ซึ่งก็คือ การอบรมเจริญปัญญาที่จะสามารถนำผลที่ถูกต้องมาได้
ข้อความนี้แปลจาก...The Three Kinds of Full Understanding - The right cause brings the right result
อ่านตอนอื่นๆ ...กดลิ้งค์
1. ญาตปริญญา (ความรู้ยิ่งโดยการรู้) .....กดลิ้งค์
2. ตีรณปริญญา (ความรู้ยิ่งโดยการไตร่ตรอง) .....กดลิ้งค์
3. ปหานปริญญา (ความรู้ยิ่งโดยการละ) .....กดลิ้งค์
4. เหตุที่ถูกนำมาซึ่งผลที่ถูก.....กดลิ้งค์
5. สุกขะวิปัสสกะ และ เจโตวิมุตติ.....กดลิ้งค์
[1] เนื้อความเรื่องการบรรลุพระโสดาบันของพระอัครสาวกทั้ง 2 แสดงอยู่ใน [เล่มที่ 40] พระสุตตันตปิฎกขุททกนิกายคาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 126