อวุฏฐิกสูตร เรื่องของทาน
ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ อวุฏฐิกสูตร อีกพระสูตรหนึ่ง กล่าวถึงเรื่องของทาน มีข้อความว่า
จริงอยู่ พระสูตรนี้พระผู้มีพระภาคตรัสแล้ว พระสูตรนี้พระผู้มีพระภาคผู้เป็น พระอรหันต์ตรัสแล้ว เพราะเหตุนั้นข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วว่า
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้มีปรากฏอยู่ในโลก ๓ จำพวกเป็นไฉน คือ บุคคลผู้เสมอด้วยด้วยฝนไม่ตก ๑ ผู้ดุจฝนตกในที่บางส่วน ๑ ผู้ดุจฝนตกในที่ทั่วไป ๑
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลเสมอกันด้วยฝนไม่ตกเป็นอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ไม่ให้ข้าว น้ำ ผ้า ยาน ดอกไม้ ของหอม เครื่องลูบไล้ ที่พัก เครื่องประทีป แก่สมณะ พราหมณ์ คนกำพร้า คนเดินทาง วณิพก และยาจกทุกหมู่เหล่า
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้เสมอด้วยฝนไม่ตก เป็นอย่างนี้แล
พระผู้มีพระภาคตรัสต่อไปว่า
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้ดุจฝนตกในที่บางส่วนเป็นอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้เป็นผู้ให้ข้าว น้ำ ผ้า ยาน ดอกไม้ ของหอม เครื่องลูบไล้ ที่นอน ที่พัก เครื่องประทีป แก่สมณะ พราหมณ์ คนกำพร้า คนเดินทาง วณิพก และยาจกบางพวก ไม่ให้แก่บางพวก
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ดุจฝนตกในที่บางส่วนเป็นอย่างนี้แล
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็บุคคลผู้ดุจฝนตกในที่ทั่วไปเป็นอย่างไร
บุคคลบางคนในโลกนี้ย่อมให้ข้าว น้ำ ผ้า ยาน ดอกไม้ ของหอม เครื่องลูบไล้ ที่นอน ที่พัก เครื่องประทีป แก่สมณะ พราหมณ์ คนกำพร้า คนเดินทาง วณิพก และยาจกทั้งปวง
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลดุจฝนตกในที่ทั่วไปเป็นอย่างนี้แล
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้แลมีปรากฏอยู่ในโลก
พระผู้มีพระภาคได้ตรัสเนื้อความนี้แล้ว ในพระสูตรนั้น พระผู้มีพระภาคตรัส คาถาประพันธ์ดังนี้ว่า
บุคคลได้พบสมณะ พราหมณ์ คนกำพร้า คนเดินทาง วณิพกแล้ว ย่อมไม่แบ่งข้าว น้ำและเครื่องบริโภคให้ บัณฑิตทั้งหลาย กล่าวบุคคลผู้เป็นบุรุษต่ำช้านั้นแลว่า เป็นผู้เสมอด้วยฝนไม่ตก
บุคคลใดย่อมไม่ให้ไทยธรรมแก่บุคคลบางพวก ย่อมให้แก่บุคคลบางพวก ชนผู้มีปัญญาทั้งหลายกล่าวบุคคลนั้นว่า ดุจฝนตกในที่บางส่วน
บุคคลผู้มีวาจาว่า ภิกษาดี ผู้อนุเคราะห์สัตว์ทั่วหน้า มีใจยินดี ประดุจเรี่ยรายไทยธรรมกล่าวอยู่ว่า จงให้ จงให้ ดังนี้
บุคคลบางคนในโลกนี้เป็นผู้เช่นนั้น รวบรวมทรัพย์ที่ตนได้แล้วด้วยความหมั่นโดยชอบธรรม ยังวณิพกทั้งหลายผู้มาถึงแล้วให้อิ่มหนำด้วยข้าวและน้ำโดยชอบ เปรียบเหมือนเมฆบันลือ กระหึ่มแล้ว ย่อมยังฝนให้ตก ยังน้ำให้ไหลนอง เต็มที่ดอน และที่ลุ่ม ฉะนั้น
เนื้อความแม้นี้ พระผู้มีพระภาคตรัสแล้ว เพราะเหตุนั้นข้าพเจ้าได้สดับมาแล้ว ฉะนี้แล
จบข้อความในพระสูตร
ท่านเป็นบุคคลประเภทไหน
ถ้ายังเป็นบุคคลเหมือนกับฝนที่ตกในที่บางแห่ง ก็ยังไม่ได้รู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงพอที่จะมีจิตเสมอ โดยไม่จำกัดการอุปการะช่วยเหลือ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์ บุคคลใด ซึ่งถ้าท่านรู้ว่า เป็นแต่เพียงนามธรรมและรูปธรรม ท่านก็สงเคราะห์ได้มากขึ้น
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...