สุภาสิตสูตร ... วันเสาร์ที่ ๙ มีนาคม ๒๕๕๖

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺสพุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ

ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิสงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ•••

..... ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย .....•••
... สนทนาธรรมที่ ...

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา (มศพ.)

พระสูตร ที่จะนำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ

วันเสาร์ที่ ๙ มีนาคม ๒๕๕๖ เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. คือ

สุภาสิตสูตรที่ ๓

(ว่าด้วยวาจาเป็นสุภาษิต)

...จาก...

[เล่มที่ 47] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖ หน้า ๔๑๑

(ภาพแสดงบรรยากาศการสนทนาธรรมที่มูลนิธิฯ ในวันมาฆบูชา

วันจันทร์ที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖)

...นำสนทนาโดย...

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ และ คณะวิทยากร

[เล่มที่ 47] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๖ หน้า ๔๑๑

สุภาสิตสูตรที่ ๓

(ว่าด้วยวาจาเป็นสุภาษิต)

[๓๕๖] ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้.

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวันอารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ใกล้พระนครสาวัตถี ณ ที่นั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเหล่านั้นทูลรับพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย วาจาอันประกอบด้วยองค์ ๔ เป็นวาจาสุภาษิต ไม่เป็นทุพภาษิต เป็นวาจาไม่มีโทษ และวิญญูชนไม่พึง ติเตียน องค์ ๔ เป็นไฉน? คือ ภิกษุในศาสนานี้ ย่อมกล่าวแต่คำที่เป็นสุภาษิต ไม่กล่าวคำที่เป็นทุพภาษิต ๑ ย่อมกล่าวคำที่เป็นธรรม ไม่กล่าวคำที่ไม่เป็นธรรม ๑ ย่อมกล่าวแต่คำอันเป็นที่รัก ไม่กล่าวคำอันไม่เป็นที่รัก ๑ ย่อมกล่าวแต่คำสัตย์ ไม่กล่าวคำเหลาะแหละ ๑ ดูกร ภิกษุทั้งหลาย วาจาอันประกอบด้วยองค์ ๔ นี้แลเป็นวาจาสุภาษิต ไม่เป็นทุพภาษิต เป็นวาจาไม่มีโทษ และวิญญูชนไม่พึงติเตียน

พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้สุคตศาสดา ครั้นตรัสไวยากรณภาษิตนี้จบลงแล้ว จึงได้ตรัสคาถาประพันธ์ต่อไปอีกว่า

สัตบุรุษทั้งหลาย ได้กล่าวคำอันเป็น

สุภาษิตว่าเป็นคำสูงสุด บุคคลพึงกล่าวแต่คำ

ที่เป็นธรรม ไม่พึงกล่าวคำที่ไม่เป็นธรรม

ข้อนั้นเป็นที่ ๒ บุคคลพึงกล่าวคำอันเป็นที่รัก

ไม่พึงกล่าวคำอันไม่เป็นที่รัก ข้อนั้นเป็นที่ ๓

บุคคลพึงกล่าวคำสัตย์ ไม่พึงกล่าวคำเหลาะ-

แหละ ข้อนั้นเป็นที่ ๔ ดังนี้.

[๓๕๗] ลำดับนั้นแล ท่านพระวังคีสะลุกจากอาสนะ ห่มจีวรเฉวียงบ่าข้างหนึ่ง ประณมอัญชลีไปทางที่พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ แล้วได้กราบทูลว่า ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า พระธรรมเทศนา ย่อมแจ่มแจ้งแก่ข้าพระองค์ ข้าแต่พระสุคต พระธรรมเทศนาย่อมแจ่มแจ้งแก่ข้าพระองค์. พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสว่า ดูกร วังคีสะ ธรรมเทศนาจงแจ่มแจ้งกะเธอเถิด

ลำดับนั้นแล ท่านพระวังคีสะ ได้ชมเชยด้วยคาถาทั้งหลาย อันสมควร ในที่เฉพาะพระพักตร์ว่า

บุคคล พึงกล่าววาจาอันไม่เป็นเครื่อง

ทำตนให้เดือดร้อน และไม่พึงเบียดเบียน

ผู้อื่น วาจานั้นเป็นสุภาษิตแท้

บุคคล พึงกล่าวแต่วาจาอันเป็นที่รัก

อันชนชื่นชม ไม่ถือเอาคำอันลามก กล่าว

วาจาอันเป็นที่รักของผู้อื่น

คำสัตย์แลเป็นวาจาไม่ตาย ธรรมนี้

เป็นของเก่า สัตบุรุษทั้งหลายตั้งมั่นแล้วใน

คำสัตย์ ที่เป็นอรรถและเป็นธรรม

วาจาที่พระพุทธเจ้าตรัส เป็นวาจา

เกษม เพื่อบรรลุนิพพาน เพื่อกระทำให้แจ้ง

ซึ่งที่สุดทุกข์ วาจานั้นแล เป็นวาจาสูงสุดกว่า

วาจาทั้งหลาย.

จบสุภาสิตสูตรที่ ๓.

ข้อความจากอรรถกถาขอเชิญคลิกอ่านได้ที่นี่

อรรถกถาสุภาสิตสูตร [ขุททกนิกาย สุตตนิบาต]

ขอความเจริญมั่นคงในกุศลธรรมจงมีแด่ทุกท่าน