ลำดับขั้นของวิปัสสนา - วิปัสสนาญาณที่ 16 ตอนที่ 17-18 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
วิปัสสนาญาณที่ 16 คือ ความรู้ชัดที่ทวบทวนพิจารณา (ปัจจเวกขณญาณ)
เมื่อมรรควิถีจิตได้ดับไปหมด จิตที่เกิดต่อคือภวังคจิตอีกหลายดวง และจากนั้นก็จะเป็นมโนทวารวิถีจิตที่เกิดต่อ ซึ่งจิตเหล่านี้จะพิจารณาการรู้แจ้งอริยสัจธรรมที่ได้บรรลุแล้ว วาระจิตแรกจะพิจารณาทบทวนมรรคจิต อีกวาระจิตหนึ่งจะพิจารณาผลจิต และอีกวาระจิตหนึ่งจะพิจารณากิเลสที่ได้ดับไปแล้ว อีกวาระจิตหนึ่งจะพิจารณากิเลสที่ยังคงอยู่ และอีกวาระจิตหนึ่งพิจารณานิพพาน ผู้ที่มรรคจิตและผลจิตของพระอรหันต์ได้เกิดขึ้นแล้ว ไม่ต้องพิจารณากิเลสที่ยังคงเหลืออยู่ เพราะว่ามรรคจิตของพระอรหันต์ได้ดับกิเลสทั้งหมดสมบูรณ์แล้ว
ข้อความนี้แปลจาก ...The Stages of Vipassana - 16th stage of vipassana nana
อ่านตอนอื่นๆ ...กดลิ้งค์
1. วิปัสสนาญาณที่ 1 .....กดลิ้งค์
2. วิปัสสนาญาณที่ 2 .....กดลิ้งค์
3. วิปัสสนาญาณที่ 3-1 .....กดลิ้งค์
4. วิปัสสนาญาณที่ 3-2 .....กดลิ้งค์
5. วิปัสสนาญาณที่ 4 .....กดลิ้งค์
6. วิปัสสนาญาณที่ 5 .....กดลิ้งค์
7. วิปัสสนาญาณที่ 6 .....กดลิ้งค์
8. วิปัสสนาญาณที่ 7 .....กดลิ้งค์
9. วิปัสสนาญาณที่ 8 .....กดลิ้งค์
10. วิปัสสนาญาณที่ 9 .....กดลิ้งค์
11. วิปัสสนาญาณที่ 10 .....กดลิ้งค์
12. วิปัสสนาญาณที่ 11 .....กดลิ้งค์
13. วิปัสสนาญาณที่ 12 .....กดลิ้งค์
14. วิปัสสนาญาณที่ 13 .....กดลิ้งค์
15. วิปัสสนาญาณที่ 14 .....กดลิ้งค์
16. วิปัสสนาญาณที่ 15 .....กดลิ้งค์
17. วิปัสสนาญาณที่ 16 .....กดลิ้งค์
18. บทสรุป .....กดลิ้งค์
- ความบริสุทธิ์แต่ละประเภท - วิสุทธิที่ 2 ตอนที่ 2-8 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
- ความบริสุทธิ์แต่ละประเภท - วิสุทธิที่ 1 ตอนที่ 1-8 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
- การอบรมเจริญวิปัสสนา - ความบริสุทธิ์แต่ละประเภท ตอนที่ 3-5 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
- ลำดับขั้นของวิปัสสนา - บทสรุป ตอนที่ 18-18 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]