เรียนถามท่านอาจารย์สุจินต์ หรือท่านผู้รู้ครับ

๑. การอบรมเจริญปัญญาไม่ใช่เรื่องการทำครับ ต้องอาศัยการฟังมากๆ จนกว่าจะเข้าใจจริงๆ ว่าสิ่งที่ปรากฏแต่ละทวารนั้น เป็นเพียงธัมมะอย่างหนึ่งจริงๆ การที่จะพิจารณาต่อเนื่องหรือไม่ แล้วแต่ปัจจัย ถ้าเข้าใจอย่างมั่นคงย่อมเป็นปัจจัยให้สติเกิดขึ้นกระทำกิจได้มากขึ้น

๒. ค่อยๆ ศึกษาอบรมความรู้ความเข้าใจให้มากยิ่งๆ ขึ้น เมื่อเข้าใจมากขึ้น ความรู้ในลักษณะของสภาพธรรม เป็นกิจของปัญญา ปัญญาย่อมทำกิจของปัญญาไม่ใช่เราจะปฏิบัติ โดยศัพท์ ปฏิบัติธรรม คือการถึงเฉพาะลักษณะของธรรมะ ไม่ว่าจะอยู่ในอิริยาบถไหน รู้อารมณ์อะไร หรืออยู่สถานที่ไหน เวลาไหนก็ตามสติและสัมปชัญญะเกิดขึ้นกระทำกิจ ขณะนั้นเรียกว่าปฏิบัติธรรม

ขอเชิญ คลิกอ่านเพิ่มเติม ...

การนั่งสมาธิเป็นการปฏิบัติธรรม

พื้นฐานเป็นสิ่งที่สำคัญ คงไม่ต้องรีบปฏิบัติ

คนที่ไปปฏิบัติกัน

ไม่มีปัญญา ไม่เรียกว่า ปฏิบัติธรรม

ปัญญาย่อมเกิดและเจริญขึ้นตามลำดับ ไม่ก้าวกระโดด

ปัญญาย่อมเกิดและเจริญขึ้นตามลำดับ ไม่ก้าวกระโดดเหมือนกบกระโดด เบื้องต้น ปัญญาเกิดเพราะการฟังการศึกษา บางอย่างที่ฟังแล้วไม่เข้าใจ เมื่อคิดพิจารณาภายหลัง ย่อมแจ่มแจ้งยิ่งขึ้น เมื่อเข้าใจมากยิ่งขึ้น ย่อมศึกษาตัวลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังมีในขณะนั้น เมื่อระลึกศึกษา จนปัญญาคมกล้ามากยิ่งขึ้น ย่อมแยกความเป็น นามและรูปและปัจจัยของนามและรูป เมื่อวิปัสสนาปัญญามีกำลังมากขึ้น ย่อมเห็นความเกิดดับและเห็นโทษของนามรูป จากนั้นย่อมเบื่อหน่าย ใคร่จะพ้น เมื่อวางเฉยแก่นามรูป ย่อมพ้นด้วยอริยมรรค เมื่อพ้นย่อมรู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ระดับของปัญญาของพระอริยบุคคลย่อมเป็นไปตามลำดับ ตั้งแต่พระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ ตามลำดับไม่ข้ามขั้น

สภาพธรรมที่เป็นไปทุกๆ ขณะ เป็นอภิธรรม

พระอภิธรรมปิฎก คือ คัมภีร์จารึกคำสอนที่แสดงปรมัตถธรรม ๔ คือจิต เจตสิก รูป นิพพาน โดยนัยต่างๆ ปรมัตถธรรม ๔ ที่มีในชีวิตของเรา มี ๓ คือ จิต เจตสิก รูป จิตเป็นสภาพรู้ เป็นใหญ่ เป็นประธานในการรู้ เจตสิกเป็นธรรมที่เกิดร่วมกับจิต ดับพร้อมจิต รู้อารมณ์เดียวกันกับจิต อาศัยที่เกิดเดียวกัน รูปเป็นสภาพไม่รู้อารมณ์ ปรมัตถธรรมทั้ง๓ เป็นไปในชีวิตประจำวันทุกๆ ขณะ เช่น ขณะที่เห็นทางตา จิตกระทำกิจเห็น เจตสิกก็เกิดร่วมกัน เช่น ผัสสะ เวทนา สัญญา เป็นต้น ส่วนรูปในขณะนั้นก็คือ อารมณ์ของจิต ได้แก่สีต่างๆ และที่เกิดของจิตก็เป็นรูป ในทวารอื่นๆ คือ หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็เช่นเดียวกัน มีทั้งจิต เจตสิก รูปเป็นไปตลอดชีวิตทุกๆ ชาติ สภาพธรรมที่เป็นไปทุกๆ ขณะ เป็นปรมัตถธรรม เป็นอภิธรรม

ความเข้าใจในสภาพธรรมยังไม่มากและยังไม่มั่นคงพอ

ปัญหาอยู่ที่ว่า ความเข้าใจในสภาพธรรมยังไม่มาก และยังไม่มั่นคงพอ ประกอบกับการสะสมอวิชชามานานแสนนาน ทำให้ยังไม่สามารถประจักษ์สภาพธรรมในขณะนี้ตามความเป็นจริงได้ ความเห็นต่างๆ ของเรา จึงถูกบ้าง ไม่ถูกบ้าง ด้วยความเป็นเรา และด้วยความที่ยังไม่ประจักษ์ เป็นเพียงการรู้การเข้าใจเรื่องราวของสภาพธรรม เราสามารถสอบทานตนเองได้ว่า ทั้งๆ ที่รู้ว่าทุกอย่างเป็นธรรมะ สภาพธรรมที่ปรากฏทั้ง ๕ ทวาร ไม่ใช่เราและเป็นอนัตตา รู้อย่างนี้ แต่ก็ยังเห็นเป็น คน สัตว์ สิ่งของ อยู่ตั้งแต่ตื่นมีแต่เรื่องราวและบุคคล สิ่งของ ตลอดทั้งวัน

อนุโมทนาครับ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ยินดีในกุศลจิตค่ะ