การอธิษฐานของพระนางเขมาเถรี
ท่านได้เคยขอให้เกิดเป็นสาวิกาผู้มีปัญญามากในอดีตชาติ
ฟังแล้วเหมือนมีความติดข้องซึ่งไม่ใช่แน่และต้องต่างจากอธิษฐานของคนทั่วไปที่มักเป็นอกุศล
ขอเรียนถามว่าการอธิษฐานของพระนางเขมาเถรีเป็นกุศลอย่างไรครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรีคาถา เล่ม ๒ ภาค ๔ - หน้าที่ ๒๑๙
ครั้งนั้น ข้าพเจ้าเกิดในตระกูลเศรษฐีที่รุ่งเรืองด้วยรัตนะต่างๆ ในกรุงหังสวดี เป็นผู้เพียบพร้อมไปด้วยความสุขเป็นอันมาก ข้าพเจ้าเข้าไปเฝ้าพระพุทธมหาวีระพระองค์นั้น แล้วได้ฟังธรรมเทศนา เกิดความเลื่อมใสในพระพุทธเจ้าพระองค์นั้น ได้ถึงพระองค์เป็นสรณะ ข้าพเจ้าขออนุญาตมารดาบิดาได้แล้วนิมนต์พระพุทธเจ้าผู้นำพิเศษ ให้เสวยอาหารพร้อมด้วยพระสาวกสงฆ์ตลอดสัปดาห์หนึ่ง เมื่อสัปดาห์หนึ่งล่วงไปแล้ว พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้เป็นสารถีฝึกนระทรงสถาปนาภิกษุณีรูปหนึ่งไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศของภิกษุณีผู้มีปัญญามาก ข้าพเจ้าได้ฟังเรื่องนั้นแล้ว มีความยินดีทำสักการะแด่พระพุทธเจ้า ผู้แสวงหาคุณใหญ่พระองค์นั้นอีก แล้วหมอบลงปรารถนาตำแหน่งนั้น ในทันใดนั้น พระชินพุทธเจ้าพระองค์นั้น ตรัสกะข้าพเจ้าว่า ความปรารถนาของท่านจงสำเร็จ สักการะที่ท่านทำแล้วแก่เราพร้อมด้วยภิกษุสงฆ์มีผลนับไม่ได้ ในแสนกัปนับแต่กัปนี้ไปพระพุทธเจ้าพระนามว่า โคดม ทรงสมภพในวงศ์พระเจ้าโอกกากราช จักเป็นศาสดาในโลก หญิงผู้นี้จักได้เป็นภิกษุณีชื่อเขมา ผู้เป็นธรรมทายาทของพระศาสดาพระองค์นั้น เป็นโอรสอันธรรมเนรมิต จักได้ตำแหน่งเอตทัคคะ (ตำแหน่งที่เลิศ) .
บุคคลผู้ที่ได้บรรลุเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ นั้น ก่อนที่ท่านจะได้บรรลุนั้น ล้วนเป็นผู้ที่ได้สะสมเหตุที่ดีมาแล้ว สะสมการได้ยินได้ฟังพระธรรมมาแล้ว พร้อมกับเจริญ
กุศลประการต่างๆ ซึ่งจะเห็นได้ว่า ท่านมีความปรารถนาที่จะได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม ซึ่งเป็นความหนักแน่นมั่นคงต่อการที่จะได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม และไม่ใช่เพียงเท่านั้น ยังสะสมเหตุที่จะทำให้ถึงการดับกิเลสด้วย ซึ่งก็ไม่พ้นไปจากการบำเพ็ญบารมีคุณความดีประการต่างๆ
ธรรมฝ่ายดี ที่เป็นกุศลธรรมนั้น มีความละเอียดลึกซึ้งมาก ซึ่งเป็นธรรมที่เป็นไปเพื่อขัดเกลาละคลายกิเลส เพราะถ้าจิตไม่ได้เป็นไปในทางที่เป็นกุศลแล้ว วันหนึ่งๆ ก็มีแต่จะเพิ่มพูนกิเลส เพิ่มพูนอกุศลให้มีมากขึ้น ดังนั้น อธิษฐาน คือ ความตั้งใจมั่นในการเจริญกุศล ฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม อบรมเจริญปัญญาและเจริญกุศลประการต่างๆ เพราะเห็นโทษของความไม่ตั้งมั่นในกุศลธรรม เห็นโทษของการไม่มีความมั่นคงในการเจริญกุศลประการต่างๆ ทั้งหมด จึงไม่พ้นไปจากสภาพจิตที่ดีงามในขณะนั้นที่เห็นโทษของอกุศล เห็นคุณประโยชน์ของกุศล พร้อมทั้งถอยกลับจากอกุศลและเพิ่มพูนกุศลให้ยิ่งขึ้น ซึ่งเป็นไปเพื่อการขัดเกลาละคลายกิเลสจนกว่าจะถึงการดับได้อย่างหมดสิ้นในที่สุด นี้คือ อธิษฐาน ตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แต่ถ้าเป็นขออยากได้ในเรื่องหนึ่งเรื่องใดนั้น เป็นอกุศลจิตที่ประกอบด้วยโลภะ ความติดข้องต้องการ ไม่ใช่อธิษฐานในพระพุทธศาสนา ครับ
ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ดังนี้
ถาม : มีสมาชิกถาม อยากให้อาจารย์อธิบายเรื่องอธิษฐานบารมี
อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ : “อธิษฐานบารมี” อธิษฐาน หมายความถึง ความตั้งใจมั่นในการเจริญกุศล เพราะเหตุว่า จิตใจของคน ส่วนใหญ่แล้ว อกุศลทั้งนั้น ทั้งวัน โอกาสของกุศลน้อยมาก เพราะฉะนั้น ผู้ที่มีอธิษฐานบารมี ก็เป็นผู้ที่รู้ตัวว่ากิเลสยังเยอะ เพราะฉะนั้น ยังจะต้องอาศัยความตั้งใจมั่นจริงๆ ในการเจริญกุศล มิฉะนั้นแล้ว ก็จะพลาดให้กับอกุศลทุกที
นี่ก็แสดงให้เห็นว่า ต้องเห็นความสำคัญของการที่จิตใจไม่หวั่นไหว เมื่อมีความตั้งใจที่จะเจริญกุศล และเมื่อมีโอกาสที่จะทำกุศล ความตั้งใจมั่นนั้นก็เป็นปัจจัยทำให้กุศลนั้นเกิดและสำเร็จได้ แต่ว่าบางคน อยากทำกุศล หรือทั่วๆ ไปอยากได้กุศลมากกว่าอยากเป็นกุศล นี่ก็แสดงให้เห็นถึงความละเอียดที่จะต้องพิจารณาว่า สำหรับผู้ที่อยากเป็นกุศล มีฉันทะ มีความพอใจที่จะขัดเกลากิเลส นั่นเป็นผู้ที่ไม่ได้อยากได้กุศล
ถ้าอยากได้กุศล ก็อยากจะมีมากๆ เยอะๆ เพื่ออะไร? เพื่อผลดี เพราะว่า กุศลย่อมเป็นเหตุให้เกิดกุศลวิบากที่ดี นี่ก็แสดงให้เห็นว่า ต้องเป็นผู้ที่ละเอียดจริงๆ จึงจะเข้าใจในบารมี และก็เป็นผู้ที่ตรงต่อการที่จะสะสมบารมีด้วย แม้แต่อธิษฐานบารมี ไม่ได้หมายความว่า ขอ อธิษฐาน ไม่ได้หมายความว่า ขอ แต่หมายความ ว่า ความไม่หวั่นไหว ความมั่นคงในการเจริญกุศล เพราะเหตุว่าถ้าไม่มีความมั่นคง บางทีคิดที่จะให้ทาน แต่ไม่ให้ ง่ายที่สุด การไม่ให้ไม่ยากเลย แต่การที่จะให้การให้นั้นสำเร็จลงไปได้ ยากกว่า เพราะฉะนั้น ถ้าเพียงคิดที่จะทำ แต่ไม่มีความมั่นคง คือ ไม่มีอธิษฐานบารมี การให้ก็สำเร็จไม่ได้ หรือแม้แต่บารมีอื่นก็สำเร็จไม่ได้ด้วย ด้วยเหตุนี้ อธิษฐานบารมี จึงเป็นสิ่งที่อุปการะเกื้อกูลบารมีอื่นๆ มาก
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...
