ปัจจัยนำไปสู่การรู้แจ้งธรรม - พละ 5 [ตอนที่ 10]
ตอนที่ 10 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
เมื่ออินทรีย์ 5 ได้อบรมเจริญขึ้น ก็จะมีกำลังและไม่หวั่นไหว ไม่หวั่นไหวในหน้าที่ของตนคือการพิจารณาสิ่งที่กำลังปรากฏไม่ว่าจะเป็นสิ่งใด อินทรีย์ 5 นั้นจึงเป็นพละ 5 (สภาพที่มีกำลัง มีอำนาจเป็นไปเพื่อการตรัสรู้) พละ 5 นั้น ได้แก่
1. กำลังคือความเลื่อมใส สัทธาพละ ซึ่งไม่สามารถทำให้หวั่นไหวได้ด้วยการขาดเลื่อมใส (ในพระรัตนตรัย)
2. กำลังคือความเพียร วิริยะพละ ซึ่งไม่สามารถทำให้หวั่นไหวได้ด้วยความท้อใจ
3. กำลังคือการระลึกรู้ สติพละ ซึ่งไม่สามารถทำให้หวั่นไหวได้ด้วยการหลงลืมความจริงที่ปรากฏ
4. กำลังคือการเพ่งจดจ่อ สมาธิพละ ซึ่งไม่สามารถทำให้หวั่นไหวได้ด้วยสิ่งรบกวนขณะที่ความจริงปรากฏ
5. กำลังคือความเข้าใจ ปัญญาพละ ซึ่งไม่สามารถทำให้หวั่นไหวได้ด้วยความไม่รู้
ศรัทธา วิริยะ สติ และสมาธิ จะแข็งแกร่งขึ้น เมื่อปัญญามีกำลัง เป็นพละ เมื่อปัญญา เข้าใจในลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมอย่างชัดเจนสมบูรณ์ ปัญญานั้นจะไม่หวั่นไหว (ด้วยความไม่รู้) เมื่อเห็นปรากฏ ปัญญาสามารถที่จะพิจารณาลักษณะตามความเป็นจริงว่าเป็นนาม (สิ่งที่มีจริง) ธาตุที่รู้ โดยนัยเดียวกัน ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัสกับโผฏฐัพพะ และคิดนึก ก็สามารถรู้ได้ว่าเป็นนามธรรม
ข้อความนี้แปลจาก...The Factors Leading to Enlightenment - Five balas
อ่านตอนอื่นๆ ... กดลิ้งค์
1. กิเลส 3 ระดับ ... กดลิ้งค์
2. เริ่มด้วยความเข้าใจถูก ... กดลิ้งค์
3. สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนา ... กดลิ้งค์
4. มรรค 5 ... กดลิ้งค์
5. สติปัฏฐาน 4 ... กดลิ้งค์
6. สติปัฏฐาน 3 ความหมาย ... กดลิ้งค์
7. สัมมัปปธาน 4 ... กดลิ้งค์
8. อิทธิบาท 4 ... กดลิ้งค์
9. อินทรีย์ 5 ... กดลิ้งค์
10. พละ 5 ... กดลิ้งค์
11. โพชฌงค์ 7 ... กดลิ้งค์
12. มรรคมีองค์ 8 ... กดลิ้งค์
13. มรรควิถีจิต ... กดลิ้งค์
14. ปัจจเวกขณวิถีจิต 5 วาระ ... กดลิ้งค์