ปัจจัยนำไปสู่การรู้แจ้งธรรม - โพชฌงค์ 7 [ตอนที่ 11]
ตอนที่ 11 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]
เมื่อปัญญาที่เกิดพร้อมกับสติพิจารณาลักษณะของนามธรรม และรูปธรรมบ่อยๆ เนืองๆ ครั้งแล้วครั้งเล่า ปัญญานั้นก็จะสมบูรณ์ยิ่งขึ้น เพื่อที่จะถึงวิปัสสนาญานในขั้นต่างๆ จากนั้นปัญญาก็จะเกิดร่วมกับองค์ธรรมที่ให้ถึงการตรัสรู้ (โพชฌงค์) โพชฌงค์ 7 (องค์ธรรมที่นำไปสู่การประจักษ์แจ้งอริยสัจจธรรม) นั้นได้แก่
1. องค์ธรรมในการตรัสรู้คือการระลึก สติสัมโพชฌงค์ ได้แก่ สติเจตสิก
2. องค์ธรรมในการตรัสรู้คือการตรวจสอบจำแนกธรรม ธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ ได้แก่ ปัญญาเจตสิก
3. องค์ธรรมในการตรัสรู้คือความเพียร วิริยสัมโพชฌค์ ได้แก่ วิริยเจตสิก
4. องค์ธรรมในการตรัสรู้คือความปลาบปลื้มยินดี ปีติสัมโพชฌงค์ ได้แก่ ปีติเจตสิก
5. องค์ธรรมในการตรัสรู้คือความสงบ ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ นั่นก็คือ เจตสิกที่เป็นความสงบในเจตสิก (กายปัสสัทธิเจตสิก) และความสงบในจิต (จิตปัสสัทธิเจตสิก)
6. องค์ธรรมในการตรัสรู้คือการเพ่งจดจ่อ สมาธิสัมโพชฌงค์ ได้แก่ เอกกัคคตาเจตสิก
7. องค์ธรรมในการตรัสรู้คือความเป็นกลาง อุเบกขาสัมโพชฌงค์ ได้แก่ ตัตตรมัชฌัตตตาเจตสิก
ข้อความนี้แปลจาก...The Factors Leading to Enlightenment - Seven factors of enlightenment
อ่านตอนอื่นๆ ... กดลิ้งค์
1. กิเลส 3 ระดับ ... กดลิ้งค์
2. เริ่มด้วยความเข้าใจถูก ... กดลิ้งค์
3. สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนา ... กดลิ้งค์
4. มรรค 5 ... กดลิ้งค์
5. สติปัฏฐาน 4 ... กดลิ้งค์
6. สติปัฏฐาน 3 ความหมาย ... กดลิ้งค์
7. สัมมัปปธาน 4 ... กดลิ้งค์
8. อิทธิบาท 4 ... กดลิ้งค์
9. อินทรีย์ 5 ... กดลิ้งค์
10. พละ 5 ... กดลิ้งค์
11. โพชฌงค์ 7 ... กดลิ้งค์
12. มรรคมีองค์ 8 ... กดลิ้งค์
13. มรรควิถีจิต ... กดลิ้งค์
14. ปัจจเวกขณวิถีจิต 5 วาระ ... กดลิ้งค์