มองมุมมุ่งธรรม ๐๒ - สติมีหลายระดับ
มองมุมมุ่งธรรม ๐๒
สติมีหลายระดับ
ขณะนี้มีธรรมแต่ทำอย่างไรจึงจะเข้าใจธรรมอย่างถูกต้องว่าไม่ใช่เราที่กำลังเห็น ที่กำลังคิดนึก เพราะฉะนั้น ในขั้นต้นก่อนอื่นต้องพิจารณาให้เข้าใจความหมายของสภาพธรรมแต่ละอย่างให้ถูกต้องจริงๆ เช่น สติ เราอาจจะชินกับภาษาไทย ซึ่งใช้คำว่า สติปัญญา ตั้งแต่เรียนหนังสือในโรงเรียนและในสมุดพกก็บอกว่า สติปัญญา ดี ปานกลาง นั่นเราใช้คำบาลี ตามความหมายในภาษาไทย แต่ถ้าเป็น สติตามพระธรรม ที่พระผู้มีพระภาคฯ ทรงแสดงแล้วหมายถึง สภาพธรรมที่มีจริงอย่างหนึ่งซึ่งระลึกเป็นไปในกุศล จะต้องพิจารณาให้ค่อยๆ เข้าใจลักษณะของสภาพธรรม เพราะเหตุว่าแม้สภาพธรรมกำลังเกิดขึ้นทำกิจการงานของสภาพธรรมแต่ละอย่าง แต่ไม่มีใครรู้เลยว่าเป็นสภาพธรรม เพราะทุกๆ ขณะมีสภาพธรรมหลายอย่างเกิดร่วมกัน พร้อมกัน
จิตขณะหนึ่งๆ ที่เกิดขึ้นนั้น มีสภาพธรรมอื่นอีกหลายๆ อย่างเกิดร่วมกับจิต เช่น ขณะคิดก็มีความรู้สึกที่ชอบหรือไม่ชอบในเรื่องที่กำลังคิด และการคิดนึกก็วิจิตรต่างๆ กันไปทุกขณะ ทั้งในเรื่องวิชาการต่างๆ มากมายนับไม่ถ้วน นี่ย่อมแสดงให้เห็นว่า สภาพของจิตเปล่าๆ ไม่มี จะต้องมีสภาพธรรมอื่นๆ เกิดร่วมกับจิต ซึ่งปรุงแต่งจิตให้เป็นสภาพที่ดีบ้าง ชั่วบ้าง ขณะที่นึกได้ว่าเก็บของไว้ที่ไหน ขณะนั้นไม่ใช่สติเลย เป็นแต่เพียงสภาพจำที่จำได้ว่า เก็บของไว้ในลิ้นชัก เป็นต้น
ในชีวิตประจำวัน ขณะใดที่สติเกิดขึ้น ขณะนั้นจิตเป็นไปในกุศล เพราะสติระลึกเป็นไปในกุศล ขณะใดที่เป็นอกุศล ขณะนั้นไม่ใช่สติ สติเป็นสภาพธรรมที่ดีงาม ขณะใดที่จิตเป็นกุศล ขณะนั้นมีสติเกิดร่วมด้วย จิตที่เป็นกุศลก็มีหลายขั้น ขณะที่กำลังฟังพระธรรม กำลังคิดพิจารณาพระธรรมที่ได้ยินได้ฟัง ขณะนั้นเป็นสติ แต่มีใครรู้ว่านี่เป็นสติที่กำลังระลึกรู้คำ กำลังพิจารณาพระธรรมที่ได้ฟัง แล้วก็ค่อยๆ เริ่มเข้าใจขึ้น ในเมื่อไม่ใช่ตัวตน ก็ต้องเป็นสภาพธรรมแต่ละอย่าง เพราะฉะนั้น ต้องเข้าใจสภาพธรรมที่เป็นสติก่อน แล้วจะรู้ว่า สติมีหลายระดับ
ขอเชิญคลิกอ่านตอนต่อไป ...
๐๖ - สังฆทานที่ถูกต้องเป็นอย่างไร
๐๗ - บุญกิริยาวัตถุเป็นอย่างไร
